İş Yaşamında Geri Bildirim Vermenin Önemi

İş hayatında geri bildirim vermek herhangi bir süpervizörün işinin önemli bir yanıdır. Çalışanlara ister pozitif ister negatif geri bildirim verin, iyi bir gelişim elde etmek için geliştirebilecekleri yönleri anlamalarına yardımcı olursunuz.

Peki, iş hayatında geri bildirim nedir ve nasıl yapılır? Geri bildirim özellikleri nelerdir? Geri bildirim kimlere verilir? İyi bir geri bildirim nasıl olmalı? Gelin, bu soruların cevaplarına hep beraber bakalım.

Etkin Geri Bildirim Nedir?

Geri bildirim, alan ve gönderen arasında gerçekleşen iki yönlü bilgi akışını ifade eder. Bir diğer tanımıyla geri bildirimin; kişilere çalışma alışkanlıklarını iyileştirmeleri için spesifik tavsiyeler vererek iş yerinde pozitif değişim yaratmak için kullanılan bir iletişim aracı olduğunu da söyleyebiliriz. 

Dilerseniz, geri bildirimin tam olarak ne olduğunu Nöro Sağlık Beyin Araştırmaları ve Uygulamaları Merkezi kurucusu Uzman Dr. Kerem Dündar'dan da dinleyebilirsiniz.

Geri bildirim kültürü, bir işi doğru ve düzenli şekilde yapabilmek için iş hayatının olmazsa olmazlarındandır. En basit örnekle yemek pişirirken yemeğin tadına bakmak dahi bir geri bildirim alma yöntemidir. 

Verimli geri bildirim olmadığı durumlarda sağlıklı iletişim de oluşmaz. Bu nedenle etkili ve yapıcı anlaşmaların gerçekleşmesi için iki tarafın da bu iletişime dahil olması gerekir.

İyi niyetli tutumların var olduğu bir yerden alınan geri bildirim, gelişim ve değişim yaratmaya odaklanır. Bu şekilde geri bildirimi alan kişi veya kişiler de geri bildirim veren kişiyi karşı taraf olarak kabul etmeyip gelişime daha fazla açık olur. 

Etkili geri bildirimde bulunmak isteyenlerin dikkat etmesi gereken bazı detaylar söz konusudur. Bu detaylar; geri bildirimin açık ve net olması, genelden çok kişiye ve duruma yönelik olması, kişilerin kendilerinden çok davranışlarına yönelik olması, doğru zamanda yapılması, kişileri eleştirmekten kaçınması ve aynı zamanda gelişime yönelik olması olarak sıralanabilir.

Çalışan motivasyonu ve geri bildirim kültürü hakkında daha fazla bilgi almak adına dilerseniz, Speaker Agency'nin çok değerli konuşmacılarından olan Sami Bugay'ın youtube kanalımızda yaptığı, "Geri Bildirim Kültürü" adlı konuşmasına göz atabilirsiniz.

Geri Bildirim Türleri: Çalışan Gelişimi İçin En Etkili Yöntemler

Geri bildirim, doğru bir şekilde uygulandığında, çalışanların performansını artırabilir, motivasyonlarını yükseltebilir ve genel iş verimliliğini artırabilir. Ancak geri bildirimin etkili olabilmesi için doğru türde ve zamanda verilmesi gereklidir. Geri bildirim türleri şu şekildedir:

Anında Geri Bildirim

Anında geri bildirim, çalışanların performanslarına ilişkin geri bildirimlerin hemen verilmesidir. Anında geri bildirim vermenin önemi, çalışanın doğru ya da yanlış yaptığı bir şeyin hemen farkına varmasını ve buna göre kendini geliştirmesini sağlamaktır.

Pozitif Geri Bildirim

Pozitif geri bildirim, çalışanların iyi yaptıkları işler konusunda teşvik edilmesi amacıyla verilen geri bildirimdir. Geri bildirim teknikleri arasında pozitif geri bildirimi etkili kullanmak, iş yerinde olumlu bir atmosfer yaratmada kritik bir rol oynar.

Yapıcı Geri Bildirim

Yapıcı geri bildirim, geliştirilmesi gereken alanlar hakkında geri bildirim verirken, aynı zamanda çalışana destek ve yönlendirme sağlayan bir türdür. Bu tür geri bildirim, eleştiriyi yapıcı hale getirerek çalışanın kendini geliştirmesine yardımcı olur. 

360 Derece Geri Bildirim

360 derece geri bildirim, bir çalışanın birçok farklı kaynaktan geri bildirim almasını sağlar. Bu kaynaklar; yöneticiler, iş arkadaşları, astları ve bazen müşteriler olabilir. Bu geniş kapsamlı yaklaşım, çalışanın farklı perspektiflerden nasıl görüldüğünü anlamasına yardımcı olur. 

İş Yaşamında Doğru Geri Bildirim Vermenin 9 Yolu

Çalışan geri bildirimi son derece derecede güçlü bir araçtır. Bu nedenle iş yerinde olumlu geri bildirim sağlamak için iyi ve profesyonel iletişim becerilerine sahip olduğunuzdan emin olmanız gerekir.

Geri bildirim uygun şekilde sunulursa, kuruluşunuzun içindeki bireyleri büyütme, geliştirme, güven ve iletişim düzeylerini artırmaya yarar. Ayrıca çalışanlar ile yöneticiler arasındaki bağları güçlendirme yeteneğine sahiptir. Ancak ne yazık ki, rahatsızlıktan kaçınmak için geri bildirim göz ardı edilir veya tamamen ihmal edilir.

Bu kılavuz size, çalışanlar ile iletişim kurarken yapıcı geri bildirim vermenin ardındaki temel kavramları öğretecek, işe alım süreci sırasında karşınızdakine yaklaşımınızı değiştirecek, ayrıca iş arkadaşlarınızla çok daha sakin ve sağlıklı bir iletişim kurabileceksiniz.

İşte, size yöneticilerin ve liderlerin çalışanlara sık, etkili ve ihtiyacınız olan sonucu elde etmenize yardımcı olacak geri bildirimler vermelerine yardımcı olacak, çalışan motivasyonu ve geri bildirim odağında dokuz ipucu:

1. İstenmeyen Tavsiyeler Vermekten Kaçının

İnsanların sadece üçte biri aldıkları geri bildirimin faydalı olduğuna inanıyor. Bunun nedeni geri bildirimin (feedback) çalışanlar tarafından çoğu zaman talep edilmemesidir. Bu da gereksiz geri bildirimi alan kişi için muazzam miktarda stres yaratabilir. Bu nedenle gereksiz geri bildirim ya da çok fazla negatif geri bildirim vermekten kaçının.

2. Rehberlik Sunun

Çalışan geri bildirimi çözüm odaklı, kristal berraklığında ve konuya yönelik olmalıdır. Amacınız düzeltici geri bildirim sunmaksa “Çalışmanızın iyileştirilmesi gerekiyor, bu raporlardan çok etkilenmedim veya bundan daha iyisini yapmalısın” gibi genel ifadelerle geri bildirim yapmak, çalışanınızın işlerinin hangi yönünün düzeltilmesi gerektiği konusunda kafasını karıştırıp onları karanlıkta bırakabilir.

Çalışanınızın ne yapmasını istediğiniz konusunda net olup geri bildirimi nasıl uygulayabilecekleri konusunda rehberlik sunmalısınız. Örneğin, “Son iki teslim tarihinize geç kaldığınızı fark ettim. Çok fazla taahhütte bulunmadığınızdan ve her görevinizi zamanında tamamlamadığınızdan emin olmak için zaman yönetiminde sizinle birlikte çalışmak isterim.” gibi bir geri bildirimde bulunabilirsiniz.

3. Geri Bildirim Vermek İçin Beklemeyin

Bir olayın hemen ardından verilen geri bildirim, çalışanın performansı üzerinde en büyük etkiye sahip olan geri bildirim şeklidir. Çalışanlar haftalık ritimle ilgili geri bildirim aldığında bağlılık zirveye ulaşacaktır. Sorunlar ele alınmadan bırakılırsa, domino etkisiyle çoğalabilir. Bu nedenle, üç aylık performans incelemesi geldiğinde daha önce bahsedilmiş olsaydı önlenebilecek olan bir dizi sorunla karşı karşıya kalabilirsiniz.

Performans gözden geçirme süreci için geri bildirim kaydetmenin bir başka kusuru, sorunların unutulacağı ve pozitif geri bildirim sunma zamanının geçmiş olacağıdır. Günlük veya haftalık geri bildirimler, çoğunlukla son çalışmaları yansıtan ve çalışanın iş akışıyla uyum sağlamak için çok seyrek olarak ortaya çıkan yenilik ön yargısından kaçınmanıza yardımcı olup ilgili tüm taraflar için bir iş arkadaşınızın çalışmasını izlemeyi ve analiz etmeyi çok daha kolay hale getirebilir.

4. İki Yönlü Bir Sohbet Yaratın

Birine nasıl gelişmesi gerektiği konusunda ders vermek son derece hassas ve zor bir konudur. Hassas konuları tartışırken önemli olan saygı unsurunu unutmamak gerekir.

Alıcının geri bildiriminize yanıt vermesine ve takip eden sorular sormasına da izin vermelisiniz. Sorun netleştiğinde, ikiniz bir çözüm veya eylem planı üzerinde birlikte çalışabilirsiniz.

5. Kişiliğe Değil Performansa Odaklanın

Bir çalışanın kişilik özelliklerinden ziyade davranışlarına odaklanmalısınız. Örneğin bir müşterinin önünde bir çalışanınız sözünüzü kesmişse “Kibriniz sorun yaratıyor.” şeklinde olumsuz geri bildirim vermek yerine "Bir müşterinin önünde sözümü kestiğinizde bu bir soruna neden oluyor." şeklinde bir geri bildirimi tercih edebilirsiniz.

6. Takdir Ederek Konuşmayı Devam Ettirin

Değerlendirme zordur ve iş yaşamında geri bildirim yapmak çok fazla enerji gerektirir. Geri bildirim görüşmelerini birebir olarak ele almak yerine, doğrudan raporunuzu takip ederek yol boyunca gelişme gördüğünüzde takdirinizi gösterebilirsiniz. Bu çalışanların başarılarını önemsediğinizi gösterecek ve harika işleri sürdürmeleri için onları motive edecektir.

7. Çatışmayı Yönetin

Çatışmayla başa çıkma yeteneği, işyerinde gerekli olan ama çoğu zaman gözden kaçan bir  beceridir. Birbirleriyle çatışma yaşayan çalışanlarınıza, iş yerindeki çatışmalarla başa çıkma yeteneklerini takdir ettiğinizi bildirin. Bu tarz bir olumlu geri bildirim çalışanlarınızın kriz anlarında daha duyarlı ve özverili olmasını sağlayacaktır.

8. Etkiyi Açıklayın

Etkisini açıklayarak iş arkadaşınızın bu davranış hakkında neden yorum yaptığınızı anlamasına yardımcı olabilirsiniz. Davranış, bir veya birkaç kişiyi, hatta tüm ekibi etkileyebilir. Görmek istediğiniz istenen davranış değişikliklerini elde etmek için çalışan geri bildirimi dikkatli şekilde ele alınmalıdır.

9. Genel Geri Bildirim Vermeyin

En önemlisi, her zaman özel olarak geri bildirim verdiğinizden emin olmaktır. Genel geri bildirim, niyetiniz bu olmasa bile hızla olumsuz geri bildirime dönüşebilir.

Performans geri bildirimi vermek istediğiniz kişiyle düzenli olarak görüşmüyorsanız sohbet etmek için bir dakikaları olup olmadığını sorabilirsiniz. Geri bildirimde bulunduğunuz kişinin toplantıya mümkün olduğunca hazırlıklı gelmesi için tartışma konularınıza atıfta bulunabilirsiniz.

Çalışanlar için etkili geri bildirim, büyüme ve gelişmenin gerekli bir parçasıdır. Bu ipuçları, yöneticilerin ve liderlerin bunu daha etkili şekilde sunmalarına yardımcı olacak ve bu da daha işbirlikçi, iletişimsel ve daha yüksek performanslı kültürlere yol açacaktır.

Geri Bildirim Örnekleri: Etkili İletişim ile İş Verimliliğini Artırın

Doğru zamanda, doğru şekilde verilen geri bildirim, iş verimliliğini artırabilir ve ekip içindeki iletişimi güçlendirebilir. Farklı geri bildirim örneklerini aşağıdaki gibidir:

Pozitif Geri Bildirim Örneği

Bir çalışanınızın proje teslim tarihine sadık kalması ve projeyi beklenenden daha iyi bir şekilde tamamlaması durumunda, şu şekilde bir geri bildirim verebilirsiniz:

"Bu projede gösterdiğin üstün performans ve zamanında teslimat için seni tebrik ederim. Bu tür çalışmalar, ekibimizin genel başarısını olumlu yönde etkiliyor. Çalışmaların için teşekkürler."

Yapıcı Geri Bildirim Örneği

Bir çalışanınızın sunum sırasında bazı hatalar yapması durumunda, şu şekilde yapıcı bir geri bildirim verebilirsiniz:

"Sunumun geneli oldukça bilgilendiriciydi, ancak bazı slaytlarda eksik bilgiler vardı. Bu slaytları daha detaylı hazırlamak, mesajını daha net iletmene yardımcı olabilir. Gelecek sunumlarda sana destek olmaktan memnuniyet duyarım."

Anında Geri Bildirim Örneği

Bir çalışanınızın müşteriyle başarılı görüşme gerçekleştirmesi sonrasında, hemen şu şekilde bir geri bildirim verebilirsiniz:

"Az önce gerçekleştirdiğin müşteri görüşmesi mükemmeldi. Müşteriyle olan diyalogun ve sorunlarına getirdiğin çözümler çok etkiliydi. Harika bir iş çıkardın!"

Geri bildirimin iş verimliliği, anında geri bildirimlerle daha da artırılabilir, çünkü çalışanlar olumlu geri dönüşleri anında alarak motive olurlar.

360 Derece Geri Bildirim Örneği

Bir yöneticinin, ekip arkadaşlarından ve üstlerinden aldığı geri bildirimler sonrasında, çalışanlarına şu şekilde bir geri bildirim verebilir:

"Ekip üyelerinizle yaptığınız işbirliği çok olumlu sonuçlar doğurdu. Herkes sizinle çalışmanın ne kadar kolay ve keyifli olduğundan bahsediyor. Bu tür bir liderlik yaklaşımı, ekibimizin başarısına büyük katkı sağlıyor."

360 derece geri bildirim, çalışanın farklı açılardan değerlendirilmesini sağlar ve liderlik becerilerini geliştirmesine yardımcı olur. Geri bildirim ve liderlik bu tür geri bildirimlerle daha etkili hale getirilebilir.

Geri bildirim stratejileri sadece sizin değil, çalışanlarınızın da öğrenmesi gereken bir konu. Sonuçta, siz de dahil herkes geri bildirime ihtiyaç duyar. Sami Bugay ve  Uzm. Dr. Kerem Dündar gibi Speaker Agency'nin çok değerli konuşmacılarını kuruluşunuza davet ederek, onlardan iş yaşamında geri bildirim hakkında çok daha detaylı bilgiler öğrenebilirsiniz.

Geri bildirim Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Eğitimde Geri Bildirim Ne Demek?

Eğitimde geri bildirim, öğrencilerin öğrenme süreçlerinde nasıl ilerlediklerini ve performanslarını nasıl geliştirebileceklerini anlamalarına yardımcı olan bir bilgi alışverişidir. Öğretmenler, öğrencilerin çalışmalarını değerlendirerek güçlü yönlerini vurgular ve gelişim alanlarını belirler. Bu geri bildirim, öğrencilerin hatalarını fark etmelerini, başarılarını görmelerini ve öğrenme süreçlerini iyileştirmelerini sağlar.

Geri Bildirim Olmazsa Ne Olur?

Geri bildirim olmadığı takdirde, öğrenciler/çalışanlar çalışmalarındaki eksiklikleri veya yanlışları fark edemez ve bu nedenle kendilerini geliştirmek için gereken adımları atamazlar. 

Geri Bildirim İlkesi Nedir?

Geri bildirim ilkesi, geri bildirimin etkili olabilmesi için belirli kurallar çerçevesinde yapılmasını ifade eder. Geri bildirim somut, spesifik, yapıcı, zamanında ve kişinin seviyesine uygun olmalıdır.