Finansal Analizde Kullanılan 5 Temel Rasyo Nedir ve Nasıl Hesaplanır?

Finansal analiz, şirketlerin sağlığı ve performansı hakkında bize paha biçilmez bir pencere açar. Bu analizin temelini ise çeşitli rasyolar oluşturur. Rasyolar, sadece bir dizi sayısal veri değil, bir şirketin başarısının, sürdürülebilirliğinin ve hatta gelecekteki potansiyelinin birer işaretçisidir. 

Speaker Agency editör ekibi olarak hazırladığımız içerikte, finansal yol haritasının başlangıcı olan ve şirketlerin gerçek hikayesini anlatan bu 5 temel rasyoyu incelemeye ve anlamaya başlayacağız.

Finansal Analiz Sırasında Kullanılan 5 Temel Rasyo Nasıl Hesaplanır?

Finansal analizdeki beş temel rasyonun, şirketlerin mali performansını değerlendirmede önemli rol oynadığını içeriğimizde bahsetmiştik. Bunlar likidite, kârlılık, borçluluk, faaliyet kârlılığı ve piyasa değeri oranlarıdır. Bu rasyolar, şirketin sağlığını ve potansiyel risklerini anlamak için hesaplanır ve yatırımcılar ile yöneticilere kritik bilgiler sağlar. 

Şimdi sırası ile bu rasyoların ne olduğunu ve nasıl hesaplandıklarına bakalım:

1) Likidite Oranı

Likidite oranı, şirketin kısa vadeli borçlarını ödeyebilme gücünü gösterir. Genellikle iki yaygın likidite oranı vardır:

Likidite Oranı = (Cari Varlıklar) /(Kısa Vadeli Borçlar)

Asit Test Oranı = (Nakit + Hızlı Varlıklar) / (Kısa Vadeli Borçlar)

2) Karlılık Rasyoları

Kârlılık rasyoları, şirketin kar elde etme kabiliyetini ölçer. İki temel kârlılık rasyosu şunlardır:

Brüt Karlılık Oranı = (Brüt Kar / Gelir) * 100

Net Karlılık Oranı = (Net Kar / Gelir) * 100

3) Borçluluk Oranı

Borçluluk oranı, şirketin borçlarını ödeme yeteneğini gösterir. Hesaplama yöntemi şu şekildedir:

Borçluluk Oranı = (Toplam Borçlar) / (Toplam Varlıklar) * 100

4) Faaliyet Karlılığı Rasyoları

Faaliyet kârlılığı, şirketin operasyonel performansını ölçer. İki önemli faaliyet kârlılığı rasyosu şunlardır:

Varlık Devir Hızı = (Satışlar) / (Ortalama Varlıklar)

Stok Devir Hızı = (Satışlar) / (Ortalama Stoklar) 

5) Piyasa Değeri Rasyoları

Piyasa değeri rasyoları, şirketin piyasa performansını ölçer. Bu rasyolar arasında en bilineni şu şekildedir:

Piyasa Değeri / Defter Oranı = (Hisse Fiyatı) / (Defter Değeri)

Finansal analizde kullanılan bu beş temel rasyo, şirketlerin mali sağlığını anlamak için kritik öneme sahiptir. Bu rasyoların hesaplanması ve yorumlanması, yatırımcılar ve yöneticiler için değerli birer araçtır.

Finansal Analizde Kullanılan Rasyolar Neden Önemlidir?

Finansal analizde kullanılan rasyolar, bir şirketin mali performansını ölçmek ve değerlendirmek için kullanılan ölçümlerdir. Bu rasyolar, finansal tabloların verilerini kullanarak çeşitli oranlar ve göstergeler üretir, bu da işletmenin likiditesi, kârlılığı, borçluluk düzeyi ve verimliliği gibi önemli alanlarda bilgi sağlar.

Bu rasyoların önemini alt başlıklar halinde şöyle sıralayabiliriz:

Karar Alma Sürecinde Kullanımı

Yatırımcılar, yöneticiler ve analistler, şirketlerin performansını ölçmek ve kararlarını desteklemek için rasyoları kullanır. Örneğin, yatırım yapmadan önce bir şirketin finansal durumunu anlamak için rasyoları inceleyebilirler.

Şirket Performansının İzlenmesi

Rasyolar, şirketin zaman içindeki performansını takip etmek için kullanılır. Bu, işletmenin hangi alanlarda güçlü veya zayıf olduğunu belirlemeye yardımcı olabilir.

Karşılaştırmalar İçin Kullanım

Rasyolar, benzer endüstrilerdeki diğer şirketlerle karşılaştırma yapmak için kullanılabilir. Bu, şirketin sektör ortalamalarına göre nasıl bir konumda olduğunu anlamak için önemlidir.

Risk Değerlendirmesi

Borçluluk oranları gibi rasyolar, şirketin finansal risk düzeyini belirlemede yardımcı olabilir. Bu, şirketin borçlarını geri ödeme yeteneği ve finansal stabilitesi hakkında bilgi sağlar.

Bu rasyolar, şirketlerin mali durumunu anlamak ve değerlendirmek için kritik öneme sahiptir. Hem içeriden yöneticiler hem de dışarıdan yatırımcılar için bu veriler, stratejik kararlar almak ve geleceğe dair tahminler yapmak için vazgeçilmez birer araçtır.

Finansal analizdeki temel rasyolar, şirketlerin sağlığını ve performansını anlamak için kritik bir rol oynar. Bu rasyolar, likidite, kârlılık, borçluluk, faaliyet kârlılığı ve piyasa değeri gibi alanlarda bilgi sunar. 

Hesaplanmalarıyla birlikte bu rasyolar yöneticilere, yatırımcılara ve analistlere şirketin mali durumunu değerlendirme ve karar alma konusunda önemli bir rehberlik sağlar. 

Bu değerli araçlar, şirketin geçmiş performansını anlama ve gelecekteki trendleri tahmin etme konusunda önemli bir rol oynar, böylece işletmelerin sürdürülebilirliği ve büyüme potansiyeli hakkında derinlemesine bir görüş sunar. 

Siz de şirketinizin finansal analizde doğru bir sonuca ulaşması için Speaker Agency’nin Finans & Ekonomi Konuşmacıları ile iletişime geçebilirsiniz.

Finans & Ekonomi Konuşmacıları arasında Prof. Dr. Selva Demiralp, Prof. Dr. Ahmet Kasım Han ve Özlem Denizmen yer alır.